Reken af met het onkruid in je teksten
Als je even niet oplet, groeit overal onkruid in je teksten. Het ergste zijn de stopwoordjes, die spontaan opkomen maar zich moeilijk laten verwijderen.
Bijna elk manuscript voor een boek dat ik onder ogen krijg, bevat stopwoordjes. Lees een paragraaf of een alinea, en je hebt door aan welke woordjes de auteur verslaafd is. Je treft ze overal aan, soms zelfs in elke zin. Er zijn teksten die zo veel stopwoordjes bevatten, dat ze alle andere woorden overwoekeren. Niet omdat de stopwoordjes groot, ingewikkeld of bijzonder zijn, maar gewoon, omdat ze met zo veel zijn.
Stopwoordjes zijn het onkruid van de taal. Het is net als met het madeliefje, het fluitenkruid en de kamille: laat je niet verleiden door hun lieflijke uiterlijk. Krengen zijn het. Ach, een paar boterbloempjes, dat kan geen kwaad, denk je in een gulle bui als je op een zonnige dag over je gazon wandelt. Fout. Zo’n boterbloem maakt direct misbruik van zo’n zwak moment en binnen de kortste keren groeit hij overal.
In gesproken tekst zijn stopwoordjes vaak makkelijk te herkennen. Mensen zeggen bijvoorbeeld steeds ‘weet je wel’. In geschreven tekst verstoppen stopwoordjes zich veel subtieler. Zo schrijft de een steeds ‘eigenlijk’ en de ander ‘dus’. Het valt amper op, tot je de honderdste ‘dus’ leest, en plotseling zie je ze overal. Doorlezen verandert vanaf dat moment in hordelopen.
Ik heb ook stopwoordjes, sterker nog: ik weet precies welke het zijn, maar ik kan het niet laten om ze te gebruiken. Je zou kunnen zeggen dat ik verslaafd ben aan mijn stopwoordjes. Als ik iemand mail, schrijf ik spontaan:
Hierbij stuur ik je nog even het bestand waar we het gisteren over hadden.
Dat ‘nog even’ is volstrekt overbodig, maar ik schrijf het keer op keer. Het gevolg is dat ik deze twee woorden, en de vele anderen die ik overal achterlaat, na het schrijven van een tekst met wortel en al uit mijn tekst moet rukken. Het is veel werk, maar elke keer als ik mijn handen heb gewassen en naar mijn tekst kijk, denk ik tevreden, zo, de woorden liggen er weer mooi bij. En druk op send.
Geerhard Bolte is uitgever van Uitgeverij Haystack en auteur van Zo schrijf je een goed managementboek. Heb je een vraag of een voorstel voor een boek? Stuur hem een mail of maak contact via LinkedIn.
Wil je zijn blog elke week automatisch ontvangen in je mailbox? Schrijf je hier in!
