Schrijfallesaanelkaar
De meest gemaakte fout in het Nederlands? Nee, het is niet de dt-fout. Het gaat veel vaker mis met het samenstellen van woorden: welke woorden schrijf je los en welke schrijf je aan elkaar? Een koppelteken of niet? Schrijvers worden er gek van.
Veruit de meeste fouten in de manuscripten die ik onder ogen krijg, zijn fouten met samenstellingen. Om precies te zijn: auteurs hebben de neiging om samengestelde woorden los te schrijven. Ze schrijven bijvoorbeeld educatie effect, in plaats van educatie-effect. Maar een zin verder schrijven ze keurig vestigingsmanager, in plaats van vestiging manager. Waarom? Gewoon, omdat het beter voelt.
Hottentottententententoonstellingen
Het uitgangspunt in de Nederlandse taal is dat je woorden aan elkaar schrijft. Sterker nog: in het Nederlands mag je woorden eindeloos combineren, denk maar aan de klassieker hottentottententententoonstellingen. Het mag zelfs als we buitenlandse woorden in ’t Nederlands gebruiken: publicrelationsbureaumanager.
Het is de bedoeling dat we woorden aan elkaar schrijven, maar we doen het vaak niet. Misschien komt het doordat we veel Engels lezen, waarin de regel juist is dat de meeste woorden los worden geschreven. Daardoor gaan we twijfelen aan onze eigen taal: ‘aan elkaar, dat kan toch niet goed zijn’? Wat het voorkomen van fouten niet helpt, is het feit dat er natuurlijk allerlei uitzonderingen op de regel zijn. Soms schrijf je woorden aan elkaar, en soms los: zoveel en zo veel kunnen allebei goed zijn, afhankelijk van hun rol in een zin.
Ezelsbruggetje
Je kunt alle uitzonderingen uit je hoofd leren, maar je kunt ook het volgende ezelsbruggetje onthouden: schrijf het in principe aan elkaar. Waarmee dit ongetwijfeld het eenvoudigste ezelsbruggetje uit de Nederlandse taal is. En het meest effectieve, want je voorkomt er 95 procent van alle samenstellingsfouten mee. Bij twijfel kun je het woord natuurlijk opzoeken in het (online) groene boekje. Staat het daarin? Dan is het alsnog goed. En kom je er dan nog niet uit? Dan heb je waarschijnlijk last van hippopotomonstrosesquippedaliofobie: angst voor lange woorden.
Geerhard Bolte is uitgever van Uitgeverij Haystack en auteur van Zo schrijf je een goed managementboek. Heb je een vraag of een voorstel voor een boek? Stuur hem een mail of maak contact via LinkedIn.
Wil je zijn blog elke week automatisch ontvangen in je mailbox? Schrijf je hier in!
