Vijf manieren om je hoofdstuk te beginnen
Je auto start met een druk op de knop, maar als auteur van een non-fictieboek heb je soms meer moeite om op gang te komen. Vijf manieren om je hoofdstuk, paragraaf of artikel te beginnen.
In de Grote (dikke) Van Dale staan ongeveer 240.000 woorden. Als je bedenkt dat je al die woorden eindeloos kunt variëren, dan zou je spontaan een writers block krijgen bij de start van een hoofdstuk of een paragraaf. En dat krijgen veel mensen dan ook. Er zijn twee dingen die op dat moment helpen. Weten wat je inhoudelijke boodschap is, en een beeld hebben van de vorm waarin je die boodschap wilt gieten. Dat laatste kan je enorm helpen om op gang te komen.
Als je een non-fictieboek schrijft, schrijf je de meeste teksten in de stijl van een betoog. Als auteur wil je je lezer iets uitleggen of ergens van overtuigen. Het inzicht dat je hem wilt geven, vormt dan het hoogtepunt van de tekst. Zoals het bereiken van de top van een berg het hoogtepunt is voor een wandelaar. Als je een routebeschrijving voor een wandelaar moet schrijven, heb je weinig keuze: je moet een pad uitstippelen dat begint aan de voet van de berg en eindigt op de top van de berg. Als schrijver heb je gelukkig veel meer mogelijkheden. Je kunt de routebeschrijving laten beginnen op de top en de lezer alvast een beeld geven van het uitzicht, maar je kunt eerst ook de vijf hoogtepunten van de wandeling beschrijven. Alles mag, als je maar weet met welke vorm je begint. Dit is een greep uit alle mogelijkheden.
- Begin met een samenvatting. Door direct te verklappen wat je gaat vertellen, weet jij wat je in de tekst te doen staat, en weet de lezer wat hij kan verwachten. Saai? Niet als je verhaal interessant genoeg is. Stel, je schrijft als financieel adviseur een boek over het belang van een financiële buffer voor bedrijven. Het hoofdstuk waarin je gaat uitleggen hoe je kunt berekenen hoe groot die buffer moet zijn, kun je beginnen met een samenvatting van de drie belangrijkste berekeningsmethoden. In de rest van het hoofdstuk ga je die gedetailleerder uitleggen.
- Begin met een anekdote. Aan het begin van een tekst moet je de lezer soms nog enthousiasmeren voor je boodschap. Dan is storytelling een goede manier om hem in het verhaal te lokken. Vertel een verhaal waarin hij zich kan inleven. Beschrijf hoe een succesvol adviesbureau binnen zes maanden failliet ging, omdat bij toeval twee klanten tegelijk besloten hun contract niet te verlengen.
- Strooi met snoepgoed. Geef aan het begin van je hoofdstuk een saillant detail, en een alinea verder weer een. Lok je lezer zo langzaam, maar zeker je verhaal in. Begin bijvoorbeeld met een interessant weetje: 'Wist u dat mannelijke zzp'ers een veel hogere buffer aanleggen dan vrouwelijke zzp'ers'? Strooien met snoepgoed is alleen vol te houden (voor de lezer) als je elk snoepje koppelt aan een herkenbaar onderdeel van de tekst; geef een weetje voor vijf opeenvolgende argumenten.
- Stel een vraag, en beantwoord die dan. Dit is een heel natuurlijke manier van schrijven en een heel natuurlijke manier van lezen. Tenslotte ben je met een non-fictieboek eigenlijk bezig met het stellen en beantwoorden van een heleboel vragen. Waarom zou je een lening afsluiten voor het aanhouden van een buffer als je daar ook je winst voor kunt gebruiken?
- Begin met een persoonlijke toelichting. In een heel persoonlijk boek zou je een hoofdstuk of een paragraaf kunnen beginnen door de persoonlijke ervaringen te beschrijven die jou tot het inzicht in deze tekst brachten. Als het boek over de noodzaak van een financiële buffer geschreven zou zijn door een ervaringsdeskundige, zou deze het hoofdstuk over financiële planning op de volgende manier kunnen beginnen. 'Het eerste jaar dat ik mijn restaurant runde, betaalde ik mijn medewerkers pas als er genoeg geld in de kassa zat. Ik had geen idee hoeveel ik verdiende per week, laat staat dat ik wist hoeveel ik volgende week zou gaan verdienen.'
Welke opening moet je kiezen? Kies bij voorkeur de vorm die je lezer het meeste aanspoort om verder te lezen. En heb je echt geen idee, ondanks het feit dat je al een half uur naar het plafond staart? Pak er dan eens een boek van een collega-auteur bij en lees hoe hij het heeft aangepakt. Vaak kom je al vlug een vorm tegen die jou op ideeën brengt.
Geerhard Bolte is uitgever van Uitgeverij Haystack en auteur van Zo schrijf je een goed managementboek. Heb je een vraag of een voorstel voor een boek? Stuur hem een mail of maak contact via LinkedIn.
Wil je zijn blog elke week automatisch ontvangen in je mailbox? Schrijf je hier in!
