Wat is het verschil tussen redactie, eindredactie, correctie en persklaarmaken?
Wat gebeurt er allemaal met je manuscript als je het inlevert bij een uitgeverij? Een gebruiksaanwijzing voor auteurs van boeken die willen weten hoe het toch mogelijk is dat hun tekst zo schoon uit de uitgeefwasmachine komt.
Het is ongelooflijk maar waar: je stopt een vervuild manuscript in een uitgeverij, en even later komt het er fris en schoongewassen uit. Hoe doen ze dat toch?
Net als de was in een wasmachine doorloopt een manuscript een kort of een lang programma. Soms is er een kort wasje nodig op een lage temperatuur, soms een kookwas met een voorwas. Dit zijn alle onderdelen in een notendop, met de kanttekening dat verschillende stappen in het proces bij verschillende uitgeverijen een andere naam hebben, met andere woorden: dit is hoe wij het doen.
Redactie
Het proces begint met de redactie. Hierbij beoordeelt een redacteur (of de uitgever) je manuscript en let daarbij op inhoud, structuur en stijl. Als het manuscript al in een vergevorderd stadium is, dan maakt onze redacteur altijd een leesverslag met adviezen over het verbeteren van het manuscript, die je als auteur kunt gebruiken bij het herschrijven van je manuscript. Is er weinig of geen tekst, dan helpt een goede redacteur je met het kiezen van een invalshoek, het opzetten van de structuur en het fijnslijpen van je stijl. De redacteur is jouw persoonlijke coach die je altijd kunt raadplegen als je hulp nodig hebt. Het is mijn ervaring dat auteurs eerder te weinig, dan te veel gebruikmaken van die hulp.
Eindredactie
Op enig moment besluiten jij en de redacteur dat het goed is. Het manuscript is af en nu is het moment aangebroken om de puntjes op de i te zetten. Bij een goede uitgeverij is het dan tijd voor de eindredactie. De redacteur duikt in het manuscript en verbetert zelfstandig fouten en plaatst kanttekeningen bij zaken die niet duidelijk zijn. Soms gooit hij een zin om, voegt tussenkoppen toe, stelt een vraag bij een onduidelijk betoog of verbetert de structuur van een hoofdstuk. Dankzij de controlefunctie van Word kun je alle wijzigingen vervolgens beoordelen en je manuscript afronden.
Correctie
Beter kan het niet, denk je zelf, maar de corrector denkt daar anders over. Dit is bij ons altijd iemand anders dan de redacteur omdat je in mijn ogen een frisse blik nodig hebt om de laatste fouten te herkennen - jij en de redacteur hebben de tekst te vaak gelezen. De corrector richt zich in principe alleen op taalfouten, al wijst een goede corrector je indien nodig ook op andere opvallende fouten. Je krijgt het manuscript weer terug en je kunt beoordelen wat de corrector heeft gedaan. Grijp die kans, want na deze ronde is het niet meer de bedoeling dat je wijzigingen aanbrengt.
Persklaarmaken
Het manuscript wordt nu voorbereid om naar de vormgever gestuurd te worden. Dit is een stap die vaak wordt overgeslagen, maar eigenlijk onmisbaar is. De redacteur, die je manuscript goed kent, geeft aanwijzingen in het manuscript (bijvoorbeeld met codes) zodat de vormgever weet hoe het boek opgemaakt moet worden. Zijn de niveaus van de (tussen)koppen duidelijk? Moet dit kader geplaatst worden bij een specifieke zin, of mag het vrij geplaatst worden in een hoofdstuk?
Een wasmachine heeft je vuile was in een paar uur schoongewassen, maar zoals je zult begrijpen kost het een uitgeverij wat meer tijd om je manuscript te verbeteren. Alleen al het steeds lezen van je manuscript is tijdrovend. Maar het is de moeite waard, want als het goed is gedaan, zorgt de redactie van je tekst ervoor dat het eindresultaat beter is dan je alleen voor elkaar had kunnen krijgen. Alles wat jij hoeft te doen is dankbaar alle complimenten van lezers in ontvangst nemen.
Geerhard Bolte is uitgever van Uitgeverij Haystack en auteur van Zo schrijf je een goed managementboek. Heb je een vraag of een voorstel voor een boek? Stuur hem een mail of maak contact via LinkedIn.
Wil je zijn blog elke week automatisch ontvangen in je mailbox? Schrijf je hier in!
