Zorg goed voor je paragraaf
Wil je beter leren schrijven? Zet dan een matroesjka op je bureau, zo'n kleurrijk beschilderde houten pop die je kunt openen en waarin dan steeds kleinere poppen blijken te zitten. Zo'n Russische matroesjka spoort je aan om elk onderdeel van je boek voldoende aandacht te geven. En vergeet dan vooral de paragraaf niet, het is vaak het lelijkste poppetje van het stel.
Het lukt meestal wel om je boek te verdelen in tien hoofdstukken waarin alle aspecten van het onderwerp van je boek aan bod komen, zonder dat ze elkaar overlappen. Tegen de tijd dat die hoofdstukindeling op papier staat, heb je de neiging om nou eindelijk eens te gaan schrijven. Je hebt een helder beeld van je boek, en de woorden staan te springen om getypt te worden. Hou ze nog even tegen: voordat je aan een hoofdstuk begint moet je eerst paragrafen bedenken om al die woorden in te vangen. Hoe doe je dat?
Meters maken
De paragraaf is kleiner dan het boek en het hoofdstuk, maar hij is groter dan de alinea, de zin en het woord, maar hoe groot precies? Voor cijferfetisjisten is een bevredigend antwoord te geven: een gemiddelde Nederlandse zin bestaat uit dertien woorden, een alinea uit zes zinnen, een paragraaf uit vijf alinea's en een hoofdstuk uit vier paragrafen. Maar de essentie van een teksteenheid wordt natuurlijk niet bepaald door de vorm, maar door de inhoud.
Je voelt 'm al aankomen: de enige manier om aantrekkelijke paragrafen te ontwerpen is door hetzelfde te doen als je voor de hoofdstructuur hebt gedaan: nadenken over een logische verdeling tussen onderwerpen die elkaar niet overlappen. En ja, dat is tijdrovend en frustrerend, maar er zijn twee mensen die je dankbaar zullen zijn.
De eerste persoon die deze inspanning zal waarderen, is de lezer. Zeker als elke paragraaf begint met een duidelijke kop en een kernzin, dan doorziet je lezer je tekst met evenveel gemak als een metrokaart. De tweede persoon die je inspanning zal waarderen, ben je zelf. Het bedenken van paragraafonderwerpen kost wat moeite, maar als je eenmaal aan het schrijven bent, hoef je je gedachten niet meer te ordenen, die klus heb je al geklaard. Je boek is een invuloefening geworden, en je bent nu in staat om meters te maken.
Geerhard Bolte is uitgever van Uitgeverij Haystack en auteur van Zo schrijf je een goed managementboek. Heb je een vraag of een voorstel voor een boek? Stuur hem een mail of maak contact via LinkedIn.
Wil je zijn blog elke week automatisch ontvangen in je mailbox? Schrijf je hier in!
